Anne ve Baba Hakları: Kur'an-ı Kerim'de Ana ve Baba Haklarının Önemi

İslam dini, insan ilişkilerine büyük önem verir ve bu ilişkiler içinde anne ve baba haklarının yeri oldukça büyüktür. Kur'an-ı Kerim'in çeşitli ayetlerinde, Allah ana ve baba haklarını kendi haklarıyla birlikte zikreder. Bu durum, anne ve babanın İslam'daki yüce makamını vurgular. İsmail Hakkı Bursevi'nin "Ruhul-Beyan Tefsiri" adlı eserinde bu konuyla ilgili yer alan önemli yoruma bakalım.

Kur'an-ı Kerim'de Anne ve Baba Hakları: Bakara 83. ayetin tefsirinden

Kur'an-ı Kerim'de Bakara suresi 83. ayette şöyle deniliyor:

"Hani, biz İsrailoğulları’ndan, “Allah’tan başkasına ibadet etmeyeceksiniz, anne babaya, yakınlara, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz, herkese güzel sözler söyleyeceksiniz, namazı kılacaksınız, zekâtı vereceksiniz” diye söz almıştık. Sonra pek azınız hariç, yüz çevirerek sözünüzden döndünüz." (Bakara 83, Diyanet Meali, s.17)

Burada yer alan "anne ve babaya iyilik edeceksiniz" ifadesini tefsirinde yorumlayan İsmail Hakki Bursevi, şu yorumda bulunuyor:

Bu şeylerden biri de ana ve babaya iyiliktir. Allah, ana ve baba haklarının büyük olduğunu belirtmiştir. Çünkü Allah, Kur'an'ın birçok ayetinde ana ve baba haklarını kendi haklarıyla beraber zikretmiştir. Çünkü insanın ilk yetişmesi Allah tarafından sağlanır. İkinci yetişmesi ise ana ve baba tarafından sağlanan terbiye ve eğitimledir. Nitekim: "Üç şey, üç ayette birlikte anlatıla gelmiştir, bunlardan herhangi biri, yanındaki olmadan kabul olmaz" denilmiştir:

• Birincisi: "Allah'a itaat edin ve Peygamber'e de itaat edin." (Nisa: 59) ayetidir.
• İkincisi, "Bana ve anne-babana şükret" (Lokman: 14) ayetidir.
• Üçüncüsü: "Namazı kılın, zekatı verin" (Bakara: 43) ayetidir.

Ana ve babaya iyilik; onlara güzel davranmak, tevazu kanatlarını germek, emirlerini yerine getirmek, sevdiklerini gidip görmek, ölümlerinden sonra da bağışlanmaları için duada bulunmaktır. (Bursevi, s. 185-186)

Bu ayetler, Allah'a itaat, anne-babaya şükretme ve ibadetlerin önemini vurgulamakla birlikte, ana ve baba haklarının Allah'ın haklarıyla birlikte zikredilmesinin önemini de gösterir.

Ayrıca bakınız: Bakara 83. ayetin ayrıntılı tefsir ve yorumu

Sonuç olarak İslam'da anne ve baba hakları, Allah'ın haklarıyla birlikte anılmış ve büyük bir öneme sahip olduğu vurgulanmıştır. Kur'an-ı Kerim'de ana ve babaya iyilik yapmanın yolları ve önemi açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle, bizler de günlük hayatımızda ana ve babamıza saygı göstermeli, onlara iyilik yapmalı ve haklarını gözetmeliyiz. Bu, Allah'ın rızasını kazanmanın önemli yollarından biridir.

Kaynaklar:

İsmail Hakki Bursevi, Ruhul-Beyan Tefsiri, Cilt 1, Damla Yayınevi, İstanbul.

Kur’an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Başkanlığı, 12. Baskı, Ankara, 2011.